Aż 2 mln osób w Polsce żyje poniżej granicy skrajnego ubóstwa. To znaczy, że na wszystkie wydatki dnia mają mniej niż 20 zł. Takich osób przybywa – tylko w 2020 roku liczba Polaków, którzy żyli w warunkach stałego zagrożenia dla zdrowia fizycznego i psychicznego, wzrosła o prawie 400 tys. W środę 23 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pomocy Potrzebującym. Kim są najbardziej potrzebujący Polacy, do których dociera Szlachetna Paczka? Jak zmienia się obraz dobroczynności w naszym kraju na skutek pandemii i wysokiej inflacji?
Szlachetna Paczka to jeden z największych i najskuteczniejszych programów pomocowych w Polsce, w którym wciąż konkretny człowiek pomaga konkretnemu człowiekowi w potrzebie. By jednak działać, nieść nadzieję i umożliwiać realne wsparcie, Paczka potrzebuje środków takich jak 1% podatku.
Wejdź na www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/ i przekaż 1% Szlachetnej Paczce.
Najbardziej potrzebujący – czyli kto?
Schorowana pani Krystyna długie, zimowe wieczory spędza przy świeczce. Od dwóch miesięcy nie ogrzewa mieszkania, dlatego na ścianach i suficie zaczęła pojawiać się pleśń. Marzy o tym, żeby na czas spłacać wszystkie rachunki za prąd i gaz, ale o to trudno, kiedy na bieżące wydatki ma zaledwie 1 zł dziennie.
Według danych Eurostatu co dziesiąty mieszkaniec Polski żyje w lokalu, w którym występuje przynajmniej jedna z następujących niedogodności: przeciekający dach, wilgoć na ścianach, podłogach lub fundamentach, gnijące ramy okienne lub podłogi. To warunki życia prawie 4 mln ludzi.
Skrajne ubóstwo dotyka samotnych, seniorów, chorych, ale też dzieci (tylko w 2020 r. przybyło ich prawie 100 tys.) i osób z niepełnosprawnością. 75-letni pan Wojciech ma orzeczenie o całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji – w teorii. W praktyce: nie dość, że żyje sam, to jeszcze codziennie zmaga się z domowym survivalem. Mieszka w domu z przeciekającym dachem, bez ogrzewania i wody, którą sam nosi ze studni, pomimo trudności z poruszaniem się. Żyje właściwie w jednym pomieszczaniu, które służy mu za kuchnię, łazienkę i sypialnię. Mężczyzna marzy o bieżącej wodzie.
Właśnie do takich osób jak pani Krystyna i pan Wojciech dociera Szlachetna Paczka. W obliczu pandemii i rosnących cen najbardziej potrzebujących przybywa. Już dziś masz wpływ na to, do ilu z nich uda się dotrzeć w kolejnej edycji Szlachetnej Paczki.
Wejdź na www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/ i przekaż swój 1% podatku na Szlachetną Paczkę – to realnie wpłynie na życie najbardziej potrzebujących osób w Polsce.
Inflacja – biedni tracą najwięcej
Pan Damian próbuje przeżyć dzień za 3,10 zł, mając chorobę Leśniowskiego-Crohna, stomię i specjalną dietę, a z tyłu głowy: podwyżkę cen jedzenia oraz rachunków, a także wzrost zobowiązań finansowych. Jego mama jest w tej samej sytuacji: łączy troski dnia codziennego z leczeniem nowotworu złośliwego, który uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek pracy.
Utrzymują się z rent oraz z niewielkich alimentów otrzymywanych przez pana Damiana. Całość przychodów to 3480 zł. Po odliczeniu kosztów lekarstw oraz coraz wyższych rachunków, w szczególności wydatków związanych z najmem mieszkania, a także spłaty kredytu, który musieli zaciągnąć na bieżące wydatki, rodzinie miesięcznie pozostaje około 100 złotych na osobę.
Według danych GUS w styczniu 2022 r. inflacja wyniosła 9,2% w ujęciu rocznym. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 9,4% r/r, nośniki energii o 18,2% r/r, a ceny transportu o 17,5% r/r – w tym ceny paliwa do prywatnych środków transportu wrosły o 23,8%. Dodatkowo wraz ze stopami procentowymi wzrosły raty kredytów.
Rosnące ceny towarów i usług w największym stopniu dotykają najuboższych. Świadczenia rodzinne i wychowawcze w większości nie są waloryzowane, 500+ jest warte dziś znacząco mniej niż pięć lat temu, a jakichkolwiek oszczędności – choćby najcieńszej poduszki finansowej, która pozwoliłaby bezpiecznie przeżyć miesiąc – nie posiada dziś jedna trzecia Polaków.
Jak postrzegamy najuboższych? [Badanie]
Według badania przeprowadzonego przez Szlachetną Paczkę w 2021 r. problem ubóstwa postrzegany jest w Polsce nadal bardzo stereotypowo: biedny to najczęściej głodny, chory, bezdomny człowiek. Badani zapytani o powody ubóstwa wskazywali najczęściej chorobę (63%), alkoholizm (58%), niezaradność życiową (55%), lenistwo (51%).
Warte uwagi jest przekonanie Polaków, że za pomoc najbiedniejszym powinno odpowiadać w pierwszej kolejności państwo (70% wskazań), w drugiej organizacje charytatywne (41% wskazań). Dopiero jako trzecia wymieniana jest pomoc ze strony rodziny i bliskich osób żyjących w ubóstwie (36% wskazań).
Do najczęstszych potrzeb rodzin i osób samotnych, którym pomaga Szlachetna Paczka, można zaliczyć żywność, środki czystości, opał, a także sprzęt RTV i AGD. Dla wielu w strefie marzeń pozostają takie dobra jak prąd w domu czy bieżąca woda.
Pomoc materialna, którą otrzymują rodziny w ramach Szlachetnej Paczki to ważna, ale nie jedyna forma wsparcia. Równie istotna jest obecność, a także rozmowa z drugim człowiekiem – zarówno z potrzebującymi, jak i tymi, którzy wciąż powielają stereotypy dotyczące najuboższych.
Dobroczynność w obliczu pandemii
Według danych CBOS ze stycznia 2022 roku pandemia miała negatywny wpływ na działalność dobroczynną Polaków. Może to wynikać z faktu, że w sytuacji niepewności zatrudnienia i potencjalnego zagrożenia stabilności domowego budżetu, prawdopodobnie w mniejszym stopniu jesteśmy skłonni świadczyć pomoc innym. W niesieniu wsparcia innym nie pomagają także wzrosty cen.
W minionym roku blisko dwie trzecie Polaków (63%, z czego 47% więcej niż raz) przekazało pieniądze na cele dobroczynne. To nieco więcej niż w 2020 roku (o 4 punkty), ale zauważalnie mniej niż w roku 2019 (o 10 punktów).
Minimalnie więcej badanych niż w 2020 roku udzieliło innym pomocy rzeczowej (48%, wzrost o 3 punkty). Dla porównania: przed epidemią odsetek ten sięgał 59%. Własną pracę na cele dobroczynne przeznaczyło – tak jak w roku 2020 – 15% dorosłych, a jedna dwudziesta (5%) – również bez zmian – pracowała jako wolontariusze.
Pomagamy na różne sposoby – wpłatami, własną pracą np. w wolontariacie lub angażując się w pomoc rzeczową. Skutki pandemii czy inflacji wpływają jednak nie tylko na najbardziej potrzebujących, ale także na skalę okazywanej im pomocy.
Trwa czas rozliczeń PIT, a wraz z nim – możliwość przekazania 1% podatku na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego. Chcesz dobrze ulokować swój 1%? Wesprzyj Szlachetną Paczkę, która już od ponad 20 lat dociera z pomocą do najbardziej potrzebujących rodzin i osób samotnych z całego kraju.
Wejdź na www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/ i przekaż 1% podatku Szlachetnej Paczce. Miej realny wpływ na życie najbardziej potrzebujących osób w Polsce.